Wat is witwassen van geld?
Witwassen van geld is het in het legale circuit brengen van geldsommen van illegale of zelfs criminele
herkomst, zoals van georganiseerde misdaad, drugs- en wapenhandel, illegale handel in goederen en koopwaar, handel in clandestiene werkkrachten, mensenhandel en exploitatie van prostitutie, ernstige en georganiseerde fiscale fraude, enz.
Wat is financiering
van terrorisme?
Financiering van terrorisme is het verstrekken of verzamelen van fondsen (van legale of illegale herkomst) in het kader van terroristische activiteiten.
Hoe gaan
criminele organisaties te werk?
Terwijl het bij het witwassen van geld de bedoeling is de illegale herkomst van het geld te verbergen, is het bij de financiering van terrorisme de bedoeling de illegale bestemming ervan
te maskeren.
De processen voor het witwassen van geld en voor de financiering van terrorisme verlopen dus licht verschillend.
Het witwasproces bestaat over het algemeen uit drie fasen:
- Plaatsing: in die fase brengt
de witwasser geld van criminele herkomst in het financiële systeem in door grote sommen op te delen en op verschillende rekeningen te storten (het zogenaamde “smurfen”). Die stortingen worden ofwel rechtstreeks uitgevoerd, ofwel via monetaire
instrumenten, zoals cheques, overschrijvingen, enz. De aldus opgesplitste sommen worden vervolgens doorgesluisd naar rekeningen op andere plaatsen.
- Versluiering: gedurende deze fase voert de witwasser het aantal verrichtingen van
diverse aard op, zoals aankopen, verkopen, beursbeleggingen, om de traceerbaarheid van de geldsommen te verstoren en zo de herkomst ervan te versluieren.
- Integratie: in deze derde fase komen de geldsommen weer boven en worden ze weer
in legale economische activiteiten geïnvesteerd: vastgoed, luxeproducten, het oprichten van ondernemingen, enz.
Het proces voor de financiering van terrorisme is alleen nodig indien de benodigde sommen hoog zijn. Het berust
op twee of drie fasen:
-
Er wordt slechts gebruikgemaakt van de plaatsingsfase als de geldsommen voor de financiering van terrorisme aanzienlijk en van criminele herkomst zijn.
Anders dan bij het witwassen van geld gaat het bij financiële
verrichtingen die verband houden met de financiering van terroristische activiteiten over het algemeen om kleine sommen. Wanneer terroristische organisaties geld verwerven uit legale bronnen, is het dan ook moeilijk om het spoor van die geldsommen te detecteren
en te volgen. Daarom is de plaatsingsfase minder bruikbaar.
-
Net als bij het witwassen van geld kiezen terroristische organisaties doorgaans voor de versluieringsfase, om te vermijden dat ze de aandacht trekken van de overheden en om de identiteit
van hun opdrachtgevers en uiteindelijk van de begunstigden van de vergaarde geldsommen te beschermen.
Naast de banktechnieken maken de terroristische organisaties gebruik van parallelle systemen voor fysieke geldtransfers, zoals “ Hawala ”
en “Hundi”.
Ze hanteren ook de oudste methode voor de transfer van activa: het fysieke transport van geld, goud of ander waardenvervoer, door middel van smokkel.
- Zonder te kunnen spreken van een integratiefase – aangezien
de geldsommen niet opnieuw in de legale economie worden geïnvesteerd – duiken de gelden weer op om te worden gebruikt voor terroristische doeleinden.
Wat is de economische omvang van het witwassen van geld en van de financiering van
terrorisme?
Volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) vertegenwoordigen de witgewassen gelden en de gelden voor de financiering van terrorisme tussen 400 en duizend miljard euro, d.i. tussen 2,5 en 5 % van het wereldwijde bbp.
Wat zijn de wettelijke voorzieningen voor de strijd tegen het witwassen van geld en de financiering van terrorisme?
Om deze fenomenen in te dijken, hebben een dertigtal staten, waaronder België, in 1989 de Financial Action Task Force , opgericht, een internationale organisatie die aanbevelingen formuleert voor haar lidstaten en die regelmatig de maatregelen evalueert die
deze lidstaten hebben genomen.
Op Europees niveau werden vijf richtlijnen goedgekeurd, terwijl in België de volgende maatregelen werden genomen:
- Preventief:
- Repressief: artikel 505 van het strafwetboek.
Voor verdere informatie: www.economie.fgov.be/nl/themas